16.08.2009 16:00

Kvennareið Hnappdæla.

 Hin árlega kvennareið var framin í gær , laugardag.

Til að forðast misskilning er rétt að taka fram að undanfarin 5-6 ár hefur hún bara farið fram í umræðu eða í huganum en nú var þetta alvöru. Og verður það auðvitað framvegis.



 Safnast var saman hjá Mýrdalsrétt en kvennavalinu í Kolbeinstaðarhrepp og Eyja-og Miklaholtshrepp var boðið til reiðarinnar ásamt gestum.


 Þungavigtarmennirnir úr fjörulallagenginu sáu um að stjana við konurnar og buðu upp á veitingar á Ytri Rauðamel.

 Það var riðið að Syðri Rauðamel, þaðan að Ytri Rauðamel, síðan komið við í skógræktargirðingunni í Hrossholti og þaðan var síðan haldið að Söðulsholti.
Reyndar er mikið úrval góðra reiðleiða á þessu svæði.
 Þáttakendur voru svo á  ýmsum stigum reiðmennskunnar, allt frá því að vera atvinnumanneskjur í þessu , í að hafa ekki farið á bak í 10- 20 ár. 


Það er alltaf logn á hlaðinu á Y. Rauðamel og nú var það ennþá meira en vanalega.


 Riðið úr hlaði á Y. Rauðamel þar sem er eitt af fegurstu bæjarstæðum á íslandi, með logn  í öllum áttum sem bónus.
    (Þessi blesótti glófexti sem er fremstur kann alltaf best við sig þar.)

 Það er engin alvöru kvennareið nema einhverjir kallaskúnkar séu í að dekra við konurnar eins mikið og leyfilegt er. Í frumraunina að þessu sinni völdust þrír aðalmennirnir í fjörulallagenginu ásamt tamningarmeistaranum í Söðulsholti o.fl. Við Gunni og Einar lögðum okkur alla fram til að toppa þetta venjulega daglega dekur, sem var náttúrulega erfitt.



 Í dótakassanum ( vélageymslunni )  í Söðulsholti var síðan slegið upp mikilli veislu.


 
  Það fór ágætlega   um þessar elskur meðan beðið var eftir matnum.



 Tamningameistarinn var settur á grillið fyrst en síðan í að skera niður lambið..



 Dótakassinn sem er hálftómur yfir sumarmánuðina virkaði vel í þetta og hefði alveg þolað talsvert fleiri konur. Við fjörulallarnir líka.


 Það var yngri húsfreyjan í Dalsmynni sem dreif í þessu löngu tímabæra máli.


Það eru svo fleiri myndir í albúmi. Og hér.


12.08.2009 22:36

Feigðarför Reynistaðabræðra 1780

 Árið 1760 barst fjárkláði til landsins með enskum hrútum sem fluttir voru að fjárræktarbúinu að Elliðavatni. Honum var að lokum útrýmt með niðurskurði og var skorið niður um 60 % sauðfjár í landinu og voru einungis eftir um 40.000 fjár að því loknu.

 Snemma hausts árið 1780 sendi Halldór Bjarnason staðarhaldari Reynistaðaklausturs, tvo menn suður Kjöl til fjárkaupa í Vestur - Skaftafellssýslu og víðar, þá Bjarna son sinn sem var um tvítugt,  og ráðsmanninn Jón Austmann. Síðar um haustið sendir hann svo son sinn Einar, sem aðeins var 11 ára og landseta sinn Sigurð til að reka með norður.
 
  Fór Einar litli þetta sárnauðugur og taldi sig ekki myndi eiga afturkvæmt. Gaf hann frá sér eigur sínar áður en suður var farið, svo sannfærður var hann um þetta. Talið er að faðir hans hafi sótt það fast að senda hann í þessa erfiðu ferð í þeirri trú, að vinir hans syðra myndu gefa barninu kind og kind vegna þess hve ungur hann var.

  Syðra er síðan bætt við einum rekstrarmanni til viðbótar og voru þeir því fimm saman sem lögðu á Kjöl í lok október 1780.

 Voru þeir með um 180 fjár og 16 hross, þar af 5 undir farangri.

 Sunnanmönnum þótti það mikil feigðarför að leggja á hálendið svona síðla hausts með fjárrekstur en engu tauti var við þá félaga komið.

 Nokkrum dögum eftir að lagt var uppfrá Tungufelli gerði mikla úrkomu í byggð sem síðan breyttist í snjókomu og ljóst að hið versta veður var til fjalla. Norðanlands gerði blindbyl sem stóð dögum saman með miklu frosti  og hvassviðri.

 Horft suður Kjalhraun frá Beinahól, Kjalfell til hægri. Þarna hefur verið napurlegra þegar reksturinn stöðvaðist með fénað og menn blauta eftir rigningarslyddu fyrst og síðan  blindbyl.

 Það er síðan ferðamaður á leið að norðan sem kemur að tjaldi þeirra Reynistaðamanna snemma sumars . Var þá ófögur aðkoman fé og hross dauð í kös við hólinn og 4 lík  í tjaldi þar við.



  Þegar síðan var gerður út leiðangur að flytja líkin til byggða voru lík bræðranna horfin úr tjaldinu og vöknuðu strax grunsemdir um að líkin hefðu verið rænd ásamt ýmsum verðmætum sem áttu að vera í föggum þeirra. Urðu af því deilur og málaferli en aldrei kom hið sanna í ljós.


 Þegar horft er á landslagið kringum Beinahól verður hverjum þeim sem kynnst hafa vetrarveðrum yfir ákveðinni hæðarlínu ljóst, að þarna hefur ekki verið gott að dvelja lengi við þær aðstæður sem leiðangursmönnum hafa verið búnar. Ávalur hóllinn og næsta nágrenni ekki veitt mikið skjól, menn og búnaður eflaust blautur í upphafi og hagleysan algjör.

 Lík bræðranna fundust síðan um 66 árum seinna í litlum skúta nokkuð frá tjaldstæðinu. Höfðu þau verið hulin grjóti og hellum.

 Lík Jóns Austmanns fannst aldrei. Var talið fullvíst að hann hafi freistað þess að ríða norðuraf til að láta vita hvernig komið væri en látið lífið með einhverjum hætti á leiðinni.

 Reiðhesturinn hans fannst í síki við ána Þegjandi nokkuð norðan Hveravalla. Höfðu verið skorin af klárnum  reiðtygin og hann síðan skorinn á háls áður en hann var yfirgefinn.

  Hendi sem fannst í Blöndugili var eignuð Jóni en á henni var vettlingur með fangamarki hans.

Sagnir eru um að hundur Jóns hafi komið til bæja efst í Blöndudal um veturinn illa til reika.

 Grá hryssa fannst lifandi um vorið nokkru sunnar, var hún með kliftöskur undir kvið og voru gjarðirnar komnar að beini í hryggnum.

 Heitir þar síðan Gránunes.

 Miklar sögur hafa orðið til um þessa atburði og svo mikið er víst að í Reynistaðaætt er nafnið Bjarni ekki notað. Enginn karlmaður af ættinni má síðan klæðast grænu né ríða bleikum hesti.

 Sé brugðið útaf þessu eru viðkomandi bráðfeigir.

10.08.2009 23:00

Kjalvegur og Beinahóll


  Við keyrðum uppúr rigningunni þegar við vorum að nálgast Flúðir og fengum þurrt eftir það allan fimmtudaginn.

 Við Gullfoss fórum við framhjá stórum hóp hestamanna sem voru greinilega að leggja á Kjöl og myndu hossast hann með allt öðrum og skemmtilegri hætti en við.

 Um Kjalveg er það að segja að hann er fínn í báða enda en misslæmur þar á milli. Reyndar höfðu góðu endarnir lengst verulega frá því ég fór hann síðast, en hitt var jafnslæmt.

 Svona þvottabretti er hægt að keyra með tvennum hætti. Annaðhvort að sigla á fullri ferð og fleyta sér yfir eða dóla þetta, sem við gerðum. Þeir voru hinsvegar nokkrir sem tóku þetta með hinni aðferðinni og ég vorkenndi fellihýsinu sem dansaði aftan í einum slíkum.

 Þegar kom innundir Hvítárvatn mættum við tveim vegheflum á á suðurleið og var vegurinn því ekki jafnvondur það sem eftir lifði norðuraf.

 Ekki var tekinn krókurinn að gamla skálanum enda ekki nema örfá ár síðan ég gisti þar tvær nætur í hestaferð.

 
  Öll skilti á Kjalvegi voru orðin máð af veðrun á þeirri hlið sem sneri í suður, hin var mun skárri.

 Þegar komið var að þessu skilti sem vísaði á Beinahól var ekið útaf veginum og inná slóðann að hólnum.
 Reyndar mislásum við á skiltið því kílómetrarnir tveir reyndust vera  sjö þegar til kom.
 Það var ævagömul ákvörðun hjá mér að koma einhverntímann við á þessum sögufræga stað og sjá með eigin augum staðhættina þar sem Reynistaðabræður urðu úti í nóv.1780 ásamt fylgdarmönnum og fénaði.

 Þetta ætlaði þó ekki að ganga þrautalaust fyrir sig því eftir að hafa ekið greiðfæran mel að Kjalhrauni voru gönguskórnir teknir fram, því nú hlyti að vera stutt á hólinn enda búin að aka tæpa 2 km frá vegi.

 Komið að Kjalhrauni, Kjalfell nær Hrútfell (Regnbogajökull) fjær.

 Eftir um tveggja km. þramm var okkur hætt að lítast á blikuna og vaknaðar efasemdir um að þessi slóði lægi að rétta staðnum.
 Þegar við hittum svo bílandi ferðalanga sem fræddu okkur um það rétta með vegalengdina, var hinsvegar ekki aftur snúið.

  Næsta blogg verður síðan ítarleg upprifjun á skráðum heimildum um helför þeirra Reynistaðamanna í vetrarbyrjun 1780..

Flettingar í dag: 133
Gestir í dag: 23
Flettingar í gær: 294
Gestir í gær: 61
Samtals flettingar: 419090
Samtals gestir: 38095
Tölur uppfærðar: 27.4.2024 08:09:44
clockhere