Megum við kaupa og reka bújörð á Íslandi, spurðu tveir bændanna  í danska bændahópnum sem heimsótti mig í fyrrasumar.

  Þeim hafði með mikilli ýtni tekist að toga upp úr mér framleiðandaverðið á mjólkinni.

Ég hafði vonast til að sleppa, með að gefa þeim bara upp afurðarstöðvarverðið sem þeim þótti hátt.
Í hópnum voru hinsvegar gamlir refir sem létu ekki plata sig og þegar ég hafði hvíslað því upp hver beinn framleiðslustyrkur væri til viðbótar, fékk ég ofangreinda spurningu.

  Fyrir svona 25 árum hitti ég mikinn þungavigtarmann í íslenskri nautgriparækt. Ég hafði nýlega verið að skoða  tölur um afurðir nokkurra erlendra kúakynja og spurði spekinginn hvenær við íslendingar myndum ná þessum kúastofnum í afköstum og heilbrigði.

  Gúrúinn leit íhugandi á mig,  hugsaði sig aðeins um og sagði svo umbúðarlaust  að vegna smæðar íslenska stofnsins og einangrunar frá betri erfðaefnum yrðu íslenskar kýr alltaf tugum prósenta og áratugum á eftir mörgum erlendum kúakynjum í afurðum ,heilbrigði og mjaltaeiginleikum.

Á þessum árum lét ekki nokkur heilvita maður sér detta í hug að flytja inn erfðaefni í kýr, þó um þetta leyti væri farið að huga að innflutningi á erfðaefnum fyrir svín og fiðurfénað. Sá innflutningur gjörbreytti rekstrarstöðu þeirra greina sem kom fljótt fram í verulegum lækkunum á framleiðsluverðinu.


 Þessi kýr er að slaga upp í ársnyt erlendra kúa. Hún er hinsvegar of lágfætt og júgrað þolir ekki afköstin og slitnar niður. Þegar mjaltatækið liggur á gólfi eins og hér í stað þess að hanga eins og það er hannað fyrir, er það ávísun á skemmd á spenum og júgri sem er aftur ávísun á júgurbólgu.  

 Á spjallvef kúabænda er nú í gangi umræða um innflutning erlendra kúastofna og er hún með allra málefnalegasta móti.  Lítið sést af rökum þar sem borin eru saman erlend meðaltöl á móti  íslenskum toppbúum, nú eða jafnvel einstökum toppkúm sem á þá að sýna hvert stefnir með þeirri "öruggu" og "markvissu" ræktun sem sumar telja að sé í gangi á Íslandi í dag.

  Og enginn hefur misst sig í þjóðernistilfinningu enn.


Ótrúlega hátt hlutfall kúnna er felldur fyrir aldur fram vegna júgurvandamála. Það er dýrt, rándýrt ,að ala upp grip til að fella hann eftir 2 til 3 mjaltaskeið, nú eða fyrr.

  Staðreyndin er sú að meðan íslenska þjóðin er tilbúin að borga óhagkvæmnina sem liggur í okkar heittelskuðu   landnámskú  ættum við framleiðendurnir ekki að hafa áhyggjur. Sagan kennir okkur þó að það er litlu að treysta í þeim efnum.

  Þegar þrengir að og verðin lækka mun koma í ljós hve illa settir framleiðendur eru með þessi framleiðslutæki í höndunum.
Það er óumdeilt að ríkisvaldið hefur með afnámi verðtryggingar á búvörusamningum, brotið gerða
samninga. Vegna aðstæðna virðast bændur ætla að láta það yfir sig ganga.
 Sem betur fer eru nokkur ár í endurnýjun samninga en það bendir fátt til þess að við fáum yfirstandandi og væntanlegar verðhækkanir á rekstrarkostnaði bættar og framundan sé því talsverður öldudalur í afkomunni.

  Við erum öll ákveðin í að viðhalda íslenska kúastofninum, en þessi leið sem við förum til þess, er alveg rosalega dýr.

Hvað gerist þegar við höfum ekki efni á því lengur??
Verða bændurnir látnir bera kostnaðinn með verri afkomu??